ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΣ
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ:
1078 κάτοικοι
ΕΚΤΑΣΗ: 68 km²
ΟΙΚΙΣΜΟΙ: ο Αζαλάς, το Κανάκι, ο Κλειδός, τα Λυγαρίδια, η Μουτσούνα, ο Πάνερμος
ΜΝΗΜΕΙΑ: Αγ. Ιωάννης Θεολόγος (8ος - 9ος αιώνας), Αγ. Μηνάς, Βίκτωρος, Βικεντίου, Προϊστορική Ακρόπολη (οικισμός), Κορφάρι Αμυγδαλιών, Κορφή τ’Αρωνιού, Ερείπια Κάστρου (προϊστορική), Οικισμός (Βόλακα), Οικισμός Πανόρμου, Πύργος Μπαρδάνη (Κάστρι) , Πύργος Ζευγώλη (Σωμαρίπα - ενετικοί)
Μουσεία: Λαογραφικό,
Γεωλογικό, Αρχαιολογικό, Φυσικής
Ιστορίας 
Πανηγύρια- Γιορτές: 15\08 Κοίμησης της Θεοτόκου, 29\08 Αποτομή Ιωάννου Προδρόμου.
Σκαρφαλωμένη στην ανατολική
πλευρά του βουνού Φαναριού, είναι η
Απείρανθος, όπως τα περισσότερα χωριά της
ορεινής Νάξου, ένα μπαλκόνι με θέα. Άσπρα
σπίτια που διατηρούν την παραδοσιακή
αρχιτεκτονική, σοκάκια, καμάρες και στιαστά
που οδηγούν σε ανοίγματα, τις πλατείες. Μέσα
στο χωριό κυριαρχεί ο πύργος του Ζευγώλη
που είναι χτισμένος πάνω σε ένα βράχο.
Το όνομα του χωριού
προέρχεται πιθανότατα από το όνομα κάποιου
ιδιοκτήτη της περιοχής που ονομαζόταν
Πέραθος, αφού οι ντόπιοι προφέρουν το όνομα
πάντα στη γενική "τ' απεράθου".
Εκεί έχει υλοποιηθεί ένα
πρωτοπόρο για την εποχή του έργο, τα
φράγματα ανάσχεσης της ροής των υδάτων.
Εμπνευστής του προγράμματος, ο Μ. Γλέζος ο
οποίος διετέλεσε για χρόνια κοινοτάρχης. Το
πρόγραμμα αυτό ήταν μια προσπάθεια να λυθεί
το πρόβλημα της μείωσης των υδάτινων
αποθεμάτων, πρόβλημα που αντιμετωπίζουν
όλα σχεδόν τα νησιά της Ελλάδας.
Kάθονται
τα βουνά
και καμαρώνουν
τ' Απεράθου
το
ωραιότερο απ’
όλα τα χωριά
η
φύση όλη
το καμαρώνει,
ο
ήλιος το
γλυκοφιλά
και
οι αχτίδες
του σαν
ερωτεμένες
χαδεύουν
τ’ αμπέλια τ’
Απεραθιού .
Λες
πως πλησιάζουν
και χουζουρεύουν
και
πως τις
βάζει ο
ήλιος να
κοιμηθούν.
Εδώ
μ’ αρέσει να
σας βλέπω
να
αφανίζεστε όλη
μέρα απάνω
στις κορφές
στα
καλντερίμια, στις κοφτερές πέτρες
εδώ
κάτω να
ξεκουραστείτε
έχετε
στρώμα κι
αποκούμπι…
Γιάννης Ψυχάρης